Geneza i mechanizm działania

• Brak metakognicji – osoby niezdolne do trafnej samooceny nie są świadome własnych braków, bo brakuje im umiejętności refleksji nad procesem myślenia.
• Zniekształcone wsparcie zwrotne – niskie kompetencje często maskują się błędami, które użytkownicy biorą za potwierdzenie własnych umiejętności.
• Krzywa kompetencji – w miarę zdobywania elementarnej wiedzy poziom pewności siebie szybko rośnie (tzw. „szczyt głupoty”), a dopiero pogłębiona edukacja przywraca realistyczną ocenę własnych możliwości.

Objawy w środowisku zawodowym

1. Przecenianie wiedzy technicznej
   • Nowi pracownicy deklarują pełne zrozumienie skomplikowanych systemów, mimo że nie przeszli jeszcze żadnych szkoleń praktycznych.
2. Rezygnacja z konsultacji
   • Przekonani o własnej racji menedżerowie ignorują rady specjalistów ds. bezpieczeństwa, co grozi poważnymi błędami konfiguracyjnymi.
3. Słabe reakcje na krytykę
   • Osoby dotknięte efektem reagują obronnie, utrudniając proces feedbacku i ograniczając własny rozwój.

Konsekwencje dla rozwoju osobistego i zespołowego

• Zmniejszona motywacja do nauki – przekonanie „już wiem wystarczająco dużo” blokuje dalsze kształcenie.
• Obniżona jakość projektów – błędne decyzje techniczne prowadzą do kosztownych poprawek i opóźnień.
• Trudności w budowaniu kultury feedbacku – zespół unika otwartej wymiany uwag, by nie narazić się na konfrontację z nieprzystawalną samooceną.

Jak przeciwdziałać efektowi Dunninga-Krugera? 

1. Regularny feedback z góry i dołu
   • Organizuj cotygodniowe spotkania, podczas których juniorzy i seniorzy wymieniają się spostrzeżeniami.
2. Anonimowe oceny umiejętności
   • Wykorzystuj narzędzia do samooceny i 360° review, które ujawnią obszary do rozwoju bez presji personalnej.
3. Szkolenia z metakognicji
   • Ucz pracowników technik refleksji nad własnym procesem myślenia i uczenia się.
4. Mentoring i parowanie zespołów
   • Łącz mniej doświadczonych członków z ekspertami, by w naturalny sposób uwypuklić luki wiedzy i prowadzić do lepszego samopoczucia w miejscu pracy.

Podsumowanie