1. Krótki rys historyczny 

Starożytność i średniowiecze 

• Pierwsze automaty Herona z Aleksandrii (I w. n.e.) wykorzystywały ciśnienie pary i wody do wykonywania prostych ruchów.
• Mechaniczne ptaki i zegary wodne pojawiały się w klasztorach oraz na dworach królewskich jako ciekawostki i narzędzia pomiaru czasu.

Renesans i oświecenie 

• W XVIII w. Jacques de Vaucanson stworzył „kaczkę” imitującą proces trawienia, a zręczni zegarmistrzowie konstruowali mechaniczne lalki i instrumenty.

XIX–XX wiek 

• Charles Babbage i Ada Lovelace zapoczątkowali myśl o „programowalnych” maszynach.
• Norbert Wiener sformułował podstawy cybernetyki (1948), badając sterowanie i komunikację w organizmach żywych oraz maszynach.
• Manfred Clynes i Nathan Kline w 1960 r. wprowadzili pojęcie „cyborga” opisując adaptację ludzkiego organizmu do warunków kosmicznych. 

2. Klasyfikacja bytów człowieko-technicznych 

2.1 Biologiczne 

• Człowiek – organizm sterowany wyłącznie naturalnymi procesami biologicznymi.
• Postczłowiek – hipotetyczna forma człowieka o rozszerzonych zdolnościach dzięki modyfikacjom genetycznym lub nanotechnologicznym.
• Biorobot – żywe zwierzęta (np. owady) sterowane implantami elektrycznymi do zadań badawczych.

2.2 Hybrydowe 

• Cyborg – człowiek wyposażony w implanty (neuroprotezowanie, protezy sterowane myślami, egzoszkielety).
• Transhumanista – osoba aktywnie zwiększająca swoje zdolności fizyczne i poznawcze przy pomocy technologii.

2.3 Syntetyczne 

• Roboty przemysłowe: ramiona montażowe, zautomatyzowane linie produkcyjne.
• Roboty użytkowe: odkurzacze automatyczne, drony transportowe, urządzenia medyczne wspierające rehabilitację.
• Mecha: wielkogabarytowe egzoszkielety i maszyny bojowe.
• Roboty humanoidalne:
  • Android – o cechach męskich, stosowany w przemyśle i usługach.
  • Gynoid – o cechach żeńskich, często w interakcjach społecznych.
  • Replikant – zaawansowany model z elementami sztucznej świadomości. 

3. Aktualne obszary badań 

• Interfejsy mózg–komputer (BCI)
  • Inwazyjne: mikroelektrody wszczepiane do mózgu.
  • Nieinwazyjne: EEG, fNIRS do sterowania protezami i komunikacji dla osób z paraliżem.
• Egzoszkielety i inteligentne protezy
  • ReWalk, Ekso Bionics – wsparcie chodu po urazach rdzenia.
  • Protezy myoelektryczne z haptyczną informacją zwrotną.
• Biohybrydowe systemy
  • Xenoboty – mikroroboty z żywych komórek.
  • Połączenie tkanek biologicznych z mięśniami syntetycznymi i elektroniką.
• Humanoidalne roboty autonomiczne
  • Boston Dynamics: Atlas, Spot – zaawansowana dynamika i równowaga.
  • SoftBank Robotics: Pepper, NAO – rozpoznawanie emocji i języka naturalnego.
• Nanoroboty w medycynie
  • Celowana dostawa leków, regeneracja tkanek, terapie przeciwnowotworowe. 

4. Wyzwania i perspektywy 

• Etyka i prawo: prawa cyborgów, ochrona danych neuralnych, odpowiedzialność za działania maszyn.
• Bezpieczeństwo: zabezpieczenia przed atakami na systemy BCI i sieci robotyczne.
• Integracja wielomodalna: łączenie sygnałów neuronowych, kinestetycznych i wizyjnych w jednym interfejsie.
• Ucieleśniona AI: rozwój robotów uczących się przez fizyczną interakcję z otoczeniem.